Geoffrey Hull: diferenças entre revisões
Conteúdo apagado Conteúdo adicionado
Sem resumo de edição |
Sem resumo de edição |
||
Liña 2:
[[Image:Geoffrey Hull.jpg |thumb||right|Geoffrey Hull iha OLG [[Timor Aid]] iha Dili]]
Hori uluk iha [[Istória]] umanidade nian sempre iha lian oioin ne’ebé aas liu duké sira seluk tan, ne’e beibeik tanba razaun polítika ka militár nian. Lian sira-ne’ebé sira-nia makdalen hela iha dominasaun ka [[kolonizasaun]] okos la hetan biban atu buras no sai modernu (ho lian barak ne’e akontese durante atus wa’in nia laran), liuliu ba lian hirak-ne’ebé sira-nia ko’alia-na’in seidauk iha tradisaun hakerek nian. Ne’e akontese la’ós de’it iha [[Mundu Datoluk]], maibé mós ho lian ne’ebé ukun-na’in balu hanehan iha [[Europa]]. Situasaun ida-ne’e hahú nakfila ba lian barak iha sékulu XIX, ba dalen barak tan ne’e mosu de’it depoizde otas ukun-rasik an nian iha rain oioin, liutiha [[Funu Mundiál Daruak]]. Iha kazu barak liu, esforsu ba estudu, padronizasaun no dezenvolvimentu ba lian ida iha ema uitoan ka ema ida de’it ne’ebé maka sai matadalan, [[intelektuál]] ida ne’ebé matenek loos no badinas tebetebes. Nune’e, ita la bele haluha knaar fundamentál husi [[Koldo Mitxelena]] ba lia-[[euskara]] (ka lia-basku, iha España), husi [[Eliezer Ben Yehuda]] ba lia-[[ebraiku]] ([[Israél]]), husi [[Ivar Aasen]] no [[Knud Knudsen]] ba lia-[[noruegés]], husi [[Johannes Aavik]] ba lia-[[estóniu]], husi [[Taras Shevchenko]] ba lia-[[ukranianu]]... Hanesan de’it, importante tebes Geoffrey Hull nia knaar iha investigasaun no promosaun lia-tetun nian – no mós ba lian seluk [[Timór Lorosa’e]] nian. Linguístika-na’in duni – no ita uza liafuan ne’e ho nia arti kompletu no furak liu – Profesór Doutór Hull ne’e maka hanesan ema ne’ebé ita baibain hanaran jéniu (matenek-na’in) ida. Nia moris iha família ida ne’ebé raan-kahur ho ema husi fatin no lian oioin: husi Inglaterra, husi Eskósia, husi Itália, Malta no Fransa. Família inan nian mós hela iha rai-Ejiptu durante jerasaun tolu. Bainhira nia sei labarik nia rona iha uma, aleinde lia-inglés, lia-italianu, lia-maltés, lia-fransés, lia-árabe no mós lia-gregu. Ninia domin ba livru no [[linguístika]] mosu bainhira nia sei ki’ikoan, nia hahú aprende [[latín]] no españól kuandu nia sei adolexente, no mós portugés uitoan husi ema-[[Goa]] sira balu ne’ebé hela iha [[Sídnei]]. Iha Universidade Sídnei nian, nia estuda linguístika istórika no komparativa, no sai especialista kona-ba lian románika no séltika sira. Depois nia arranka ba Itália, atu hala’o investigasaun iha rai-laran ba nia teze-[[doutoramentu]] iha tinan 1982 kona-ba análize diakrónika dialetu galo-romanse sira-nian iha Itália Norte no iha kantaun Grisons iha rai-Suisa. Nia hanorin filolojia séltika no lian séltika moderna oioin (lia-gaéliku husi Irlanda, lia-galés husi rai-Gales, kórniku husi rai-Kornualla no lia-bretaun husi Fransa) iha Universidade Sídnei (1988-1992) no nia fó aula i halo konferénsia barak kona-ba lia-italianu, lia-fransés, lia-oksitanu (husi Fransa), latín medievál no dialetolojia lia-italianu nian iha Universidade australiana oioin (Melbourne, Latrobe, Wollongong). Nia iha sertifikadu-kualifikasaun nu’udar tradutór ba lia-fransés, lia-italianu, lia-españól, lia-portugés, lia-[[romenu]], lia-maltés, lia-alemaun, lia-polaku, lia-ukranianu no lia-latín. Nia publika livru barak kona-ba lian hirak-ne’e, sei iha mós livru ida kona-ba istória husi reforma litúrjia nian iha [[Kreda Romana]] no [[Kreda Lorosa’e]].
Iha tinan 80 nian, bainhira Dom [[Martinho da Costa Lopes]] bá vizita Austrália, Geoffrey Hull hirus tebetebes tanba Primeiru Ministru husi ninia rain dehan katak Amu-Bispu ne’e bosok-teen. Ne’e tanba Amu-Bispu fó-hatene iha ne’ebá kona-ba hahalok aat husi okupante indonéziu, maibé Austrália belun di’ak ho Governu Indonézia nian. Geoffrey Hull deside atu investiga no publika kona-ba saida maka akontese duni iha [[Timór
|