ASEAN: diferenças entre revisões
Conteúdo apagado Conteúdo adicionado
k Reverted edits by 189.48.188.8 (talk) to last revision by Legobot |
Sem resumo de edição |
||
Liña 1:
'''ASEAN''' - '''Asosiasaun ba Nasaun Sudeste Aziátiku''' -- nian moris iha tinan [[1967]] liu husi xamada ida maka naran "Deklarasaun [[Bankoke]]", nebe asina iha loron 8 fulan Agostu tinan ida neba liu husi paíz fundador na'in lima maka hanesan ([[Filipinas]], [[Indonézia]], [[Malázia]], [[Singapura]] no [[Tailândia]]).
Mosu tiha hafoin luta ba poder iha [[Indonézia]] ([[1965]]-[[1966]]) no iha plena faze ba intensifikasaun funu [[Vietname]] nian, ASEAN mosu tan hanesan aliansa polítika ida ba "[[Komunizmu]]" (liu husi konstituisaun ida "kordaun sanitáriu" haleu [[Vietname]] tomak) duké hanesan asosiasaun ida ho pretensaun ekonómika.
Hahú iha tinan [[1977]], maka preokupasaun ekonómika sira ne'e komesa manan importánsia bo'ot ho asinatura, iha loron 24 fulan Fevereiru tinan ida ne'e, husi PTA - "''Preferential Trade Agreement''". Ne'e pretende sai hanesan instrumentu fundamentál husi aumentu ba troka komersiál sira ho paiz organizasaun nian.
Instrumentu prinsipál ba implementasaun PTA nian, maka hanesan prátika tarifa aduaneira preferénsia ho paiz aderente ho fim hodi aumenta [[komérsiu]] internasional intra-asosiasaun. Maski asosiasaun PTA nian, paíz nebe konkorente liu ho sira maka komplementár, mantein polítika defeza husi nia merkadu nasionál. Tanba ne'e, impaktu ba akordu ne'e sai limitadu.
Liña 23:
Implementasaun husi eskema ida ne'e, destinadu hodi aumenta liu tan troka ho paiz rejiaun neba nian nebe produs sira nia ai-fuan. De faktu, troka hirak ne'e sei aumenta husi osan [[dólar amerikanu]] biliaun 44 iha tinan 1993 ba biliaun 95 (liu tan dobru) iha tinan [[2000]], hatudu husi taxa kresimentu anual nian besik porsentu 12 (12%). Resultadu ne'e hanesan katak [[komérsiu]] intra-ASEAN nebe hatudu iha tinan [[2000]] besik porsentu 23 (23%) husi [[komérsiu]] internasional rejiaun nian.
Husi ne'e rezulta katak [[komérsiu]] internasional paiz ASEAN nian kontinua dezenvolve nafatin liu-liu ho paiz eksterior (rai-liur) nian ba Asosiasaun.
Liña 32:
No [[Timór-Leste]]? Oinsa atu artikula buat nebe mosu oras ne'e iha ita nia rai laran, ho [[ekonomia]] ida maka sei fraku tebes-tebes iha fatin hotu-hotu, ho movimentu kresente integrasaun ekonómika rejional ida ne'e. [[Timór-Leste]] bele hela iha ninin iha prosesu ida ne'e? Buat nebe los maka hanesan susar tebes-tebes hodi hanoin iha [[Timór-Leste]] izoladu ida husi rejiaun restu nebe maka besik "naturalmente" insere/hatama...
Kona ba pergunta ida uluk, sei hare hanesan quetaun ida laos deit ekonómika
Kona ba pergunta rua tuir fali, no hatene ona katak ho integrasaun [[Timór-Leste]] nian iha ASEAN sei obriga ba redusaun taxa alfandegária no ba liberalizasaun ida husi importasaun tenki uza mekanismu ASEAN nian rasik nebe dehan ona iha leten, temporariamente hodi limita ambos husi efeitu modu nian hodi permit/hatan katak choke kona ba konta públika (redusaun husi reseita aduaneira nian) atu labele bo'ot liu no produtor nasionál sira (ka, diak liu, sira balu) laos deit manan kapasidade nebe presiza hodi rezisti importasaun ba produtu nebe baratu husi paiz sira seluk ASEAN nian
== Ligasaun ba li'ur ==
|